Huzursuz Bacak Sendromu (HBS) Nedir?
Share
Huzursuz Bacak Sendromu (HBS), özellikle dinlenme ve akşam/gece saatlerinde ortaya çıkan, bacaklarda, ayaklarda, kollarda ve/veya ellerde tarif edilmesi güç hisler ve hareket ettirme ihtiyacı ile tanımlanan bir durumdur. Kişi bu hisleri; karıncalanma, çekilme ya da “nereye koyacağını bilememek” olarak anlatabilir. Kısa süre yürümek, esnemek, soğuk/sıcak uygulama yapmak veya yer değiştirmek çoğu zaman yakınmaları geçici olarak hafifletir. HBS; uykunun sık bölünmesine, gündüz yorgunluğuna ve dikkat dağınıklığına yol açabildiği için yaşam kalitesini etkileyebilir.
Belirtiler
- Dinlenirken (otururken/uzanırken), yolculukta artan huzursuzluk hissi
- Akşam ve gece saatlerinde belirginleşme
- Hareket etmekle geçici rahatlama
- Uykuya zor geçmek veya uykunun sık bölünmesi
Neden Olur?
HBS’nin tek bir nedeni yoktur; genetik yatkınlık, dopamin adı verilen kimyasalın beyin içi dengesindeki farklılıklar ve demir depolarının düşük olması (özellikle ferritin düşüklüğü) en çok öne çıkan başlıklardır. Bazı ilaçlar, gebelik, kronik böbrek hastalığı ve diyabet gibi durumlar da tabloyla ilişkili olabilir. Demir düzeyleri normal sınırlarda görünse bile, depoların düşük olduğu kişilerde şikâyetler daha belirgin olabilir.
Kimlerde Daha Sık Görülür?
- Ailede benzer yakınması olanlar
- Demir depoları düşük olanlar (düşük ferritin/TSAT)
- Magnezyum eksikliği olanlar
- Yatağa bağımlı kişiler
- Gebelik dönemindekiler
- Kronik hastalığı olanlar (ör. böbrek hastalığı)
- Uyku düzeni bozuk ve hareketsiz yaşam tarzına sahip kişiler
- Yoğun stres altında olan kişiler
HBS Tanısı Nasıl Koyulur?
Tanı çoğunlukla öykü ve belirti paternine dayanır. “Dinlenirken artan, hareketle azalan, akşam/gece belirginleşen” yakınmalar tipiktir. Doktor gerekli görürse kan testleriyle ferritin ve transferrin satürasyonu gibi parametrelere bakabilir; benzer şikâyetlere yol açabilecek diğer durumlar (gece krampları, nöropati vb.) ayırt edilir.
Tedavi ve Yönetim
Tedavi kişiye özeldir. Amaç, uykuyu düzeltmek ve gündüz işlevselliğini artırmaktır. Kısaca:
- Demir desteği: Depolar düşükse hekim; ağızdan demir veya uygun hastalarda damar yoluyla demir tedavisini planlayabilir.
- Yaşam tarzı: Düzenli uyku saatleri, akşam saatlerinde kafein/nikotin/alkolü sınırlama, uzun süreli oturmada kısa hareket araları ve gün içine yayılmış hafif–orta egzersiz yararlı olabilir.
- İlaçlar: Bazı hastalarda doktor gerekli görürse ilaç tedavileri gündeme gelir; mutlaka hekim gözetimi gerekir.
Evde Ne Yapılabilir?
- Rahat bir ortamda uyumaya ve aynı saatlerde uyuyup uyanmaya,
- Akşamları ağır, geç öğünlerden kaçınmaya,
- Nazik esneme ve kısa yürüyüşlerle hareketi gün içine yaymaya,
- Uzun toplantı/seyahatlerde aralara küçük hareket molaları eklemeye dikkat edilebilir.
- Restio’dan destek alınabilir.
Restio, huzursuz bacak sendromuna bağlı şikayetleri hafifletmeye yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiş, ayağa takılan ilaçsız bir ortopedik destektir. Özel tasarımı ve yapısıyla ayaktaki abduktör hallucis ve fleksör hallucis brevis kaslarına nazik bir baskı uygulayarak huzursuz bacak sendromu şikayetlerini minimize etmeye ve uyku kalitesini artırmaya destek olur.. Atak geleceği hissedildiğinde ya da atak anında pratik şekilde kullanılabilir.
(Deneyim kişiden kişiye değişebilir.)
Restio ürün sayfasına göz at →
Bilgilendirme: Bu içerik tıbbi tavsiye değildir.
Kaynakça
- American Academy of Sleep Medicine (AASM). Restless Legs Syndrome (RLS) yönetimi – klinik kılavuz özetleri.
- Silber MH, et al. The Management of Restless Legs Syndrome: An Updated Algorithm. Mayo Clinic Proceedings, 2021.
- Allen RP, et al. Evidence-based clinical practice guidelines for iron treatment of RLS/WED in adults. Sleep Medicine, 2018.
- Cleveland Clinic. Restless Legs Syndrome (RLS): Causes, Symptoms & Management – hasta bilgilendirme sayfaları.